Kuşlarda Deri Ve Tüy Hastalıkları
Kuşlarda Mantar Hastalığı
Belirtileri:
Kuşlar, bitliymiş gibi tiftiklenirler, tüylerde dökülme olur, vücudundaki kellikler ve görünen yerlerde kızarıklıklar, pullanma gözükür ve bulaşıcıdır. Bu nedenle kuşlar kafese konulmadan önce, mantar şampuanı köpürtülerek suluklar, mamalıklar, yemlikler ve kafesin her kösesi yıkanmalıdır.
Tedavisinde mantar ilaçları bir kulak çubuğu yardımı ile lezyonlu bölgeye aralıklarla sürülür.
Deride tümör oluşumlarına sık rastlanır. Genelde ur keserken ve ur düştükten sonra kanamalarla çok sık karşılaşılır. Kanayan yaraya yara kurutucu toz dökülür. Hem antiseptik vazifesi görerek mikrop kapmasını engeller, hem de kanı durdurur. Kanamayan, tahriş olmuş, yapa derisi kalkmış yaralara da antibiyokli merhem sürülmesi tavsiye edilir.
Kuşlarda Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları
Yanlış beslenme ve mikroplu gıdalar, yavaş yavaş hasta eder. Karın altındaki damarlar yeşil olmaya başlar, kızarıklıklar meydana gelir ve hafif kararma olur.
Kuşlarda en sık görülen sindirim sistemi hastalığı ishaldir. Mikrobik ve gıdaya bağlı olmak üzere iki türdür. Mikrobik olmayan ishalde diyet uygulanır; mama, yumurta verilmez, sade ince yem ve yulaf verilir. Mamalıkta sürekli haşlanmış patates bulundurulmalı ve kaybettiği su kaybı için marulun kart yapraklarından veya çok az ıspanak verilmelidir.
Mikrobik ishalde ise, kuşun dışkı tahlilinde çıkan sonuca göre ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
Kuşlarda Solunum Sistemi Hastalıkları
Boğazına bir şeyler takılmış gibi ağzını açıp kapatır; kuyruğundan nefes alıyormuş gibi kuyruğunu sallar.
Bu hastalık, halsizlik ve göğüste kuruma olarak çoğunlukla ölümle son bulur. Kesin tedavisi ilaç kullanımıdır. Hastalığa iyi gelen geniş etkili bir antibiyotik, veteriner hekimler tarafından önerilmektedir.
Bronşitli kuşlarda gözlenebilecek en belirgin araz, solunum güçlüğü, sık sık nefes alma ve soluk alırken duyulan hırıltıdır. Hastalığın ilk devrelerinde yüksek ateş görülür, eğer önlem alınmazsa hastalık kuşun ölümüne yol açabilir.
Nedenleri arasında; şiddetli üşütme ve soğuk algınlığı sonucunda ortaya çıkan, solunum yollarının iltihapla tıkanması seklinde tanımlanabilen bir hastalıktır. Soğuk algınlığına ve nezleye neden olan etkenlerin erken önlem alınıp giderilmediği taktirde bronşite dönüşme olasılığı kuvvetlidir.
Kafes kuşlarının burnunda ve gözlerinde bir akıntı görüldüğünde, bunun nezlenin ilk ve temel belirtileri olarak kabul edilerek derhal tedaviye başlanılması gerekir. Hastalık ilerledikçe burnun tıkandığı, gözlerin çapaklandığı ve soluk almakta zorluk çekildiği görülür. Eğer önlem alınmazsa ağır oksijen yetersizliğinin ve mikrobik olan nezlenin yaptığı yüksek ateş sonucunda kuşunuzun ölmesi söz konusu alabilir.
Mikrobik olması nedeniyle başka kuşlardan geçmesi mümkündür. Bununla birlikte yukarıda değindiğimiz soğuk algınlığına bağlı olarak üşütme sonucu oluşması daha yaygın olarak gözlenen bir haldir. Ani ısı değişiklikleri ve bazen de akşamüstleri yaptırılan banyo sonucunda ıslak veya nemli tüylerle bir gece geçiren kuşun şiddetle üşüterek nezleye tutulduğu çok görülmüştür.
İlk önlem olarak kuş, daha yüksek ısılı bir yere alınmalı ve eğer başka kuşlarla birlikteyse onlardan ayrılmalıdır. Gözlerdeki çapaklar ve akıntı, asit borikli suyla silinmeli, soluk almakta zorluk çektirecek oranda bir burun tıkanıklığı varsa, tuzlu suya batırılmış küçük bir tüy parçası burun deliklerine sokularak bu tıkanıklık giderilmelidir.
Astım, kuşların soluk almada zorluk çekmesi, sık ve hırıltılı soluması ile kendini belli eden bir hastalıktır. Astımlı kuş ötmeye karsı isteksiz ve ötüş kalitesinden çok şey kaybetmiştir. Genellikle uzun süren bronşitlerden sonra ortaya çıkması tanıtıcı bir niteliğidir.
Nedenleri, yerleşmiş nezle ve bronşitin, bakımsızlık, kirli ve dumanlı hava, tozlu yem ve tozlu ortam gibi elverişsiz koşullar ve tedavisizlik gibi etkenlerle solunum organlarında kronik, iyileştirilmesi güç bir rahatsızlığa dönüşmesidir. Maalesef kronikleşmiş durumlarda kesin bir tedavi yoktur. Hastalık henüz bronşit halinde iken veya hastalığın henüz başlangıcında iken, yukarıda sayılan elverişsiz koşulların ortadan kaldırılması iyi ve sürekli bir bakımın sağlanmasıyla önlemek mümkündür.
Kuşlarda Çiçek Hastalığı
Kuşlar için vebaır. En belirgin özelliği, kesin ve çabuk kitlesel ölümlerdir. Çok çabuk bulaşır ( 7-8 gün içinde). Gaga, göz çevresi ve ayaklarda görünür. Hastalanan kuş, aşısı yapılmazsa 8 günde, ağzını aça aça, kuyruğunu sallaya sallaya ölür.
Hastalığın aşısı mevcuttur. Yavru en az 6 haftalık olmalıdır. Hastalık olsun olmasın senede bir kez bütün kuşlar aşılanmalıdır.
Türkiye'de hemen her kümeste çiçek mikrobu bulunur. Bu mikrop sıcak ve nemli yerlerde salgın yaratır. Bu yüzden her yetiştirici, 10. ayda mutlaka aşı yaptırmalıdır. Unutmayalım ki, bu savaştan sadece aşı yaptırarak galip çıkabiliriz.
Kuşlarda Ayak Hastalıkları
Hastalığın belirtileri şunlardır:
Kuşun ateşi çıkar, ayak bileklerinde şişmeler görülür, parmaklarını kapatamaz hale gelir ve ayak tabanlarında şişmeler ve yaralar görülür. Bu hastalığın tedavisinde antibiyotikli merhem kullanılabilir. Yara kurutucu ve antibiyotikli tozlar merhemle karıştırılır, haricen sabahtan ayaklara, tabanlara sürülür. Antiseptik sular hazırlanır ve ayaklar su ile yıkanmalıdır. Bir hafta süreyle bu tedavi sürdürüldüğünde kuşta gözle görülür bir iyileşme gözlenir.
Kırık ve kanamalar:
Ayağı kırılan kuşa pamuk takviyeli bilezik takılarak kuşun kırık ayağı alçıya alınır. 10 gün içinde ayağın kaynadığı ve kırılan ayağın hiç aksamadığını görürsünüz. Bazı yetiştiriciler kırılan ayağa bant sarmaya çalışırlar. Bu hem zordur, hem de yanlış kaynamalara sebep olur.
Genelde ur keserken ve ur düştükten sonra kanamalarla çok sık karşılaşılır. Kanayan yaraya Tevrat (insan için) kapsülü içindeki toz dökülür. Hem antiseptik vazifesi görerek mikrop kapmasını engeller, hem de kanı durdurur. Kanamayan, tahriş olmuş, yapa derisi kalkmış yaralara da antibiyokli merhem sürülmesi tavsiye edilir.
Kuşlarda Genel Durum Bozuklukları:
İştahsızlık kuşlarda, yem yemeye karşı genel bir isteksizlik ve durgunlukla kendisini belli eder.
Nedenleri arasında çoğunlukla kuşun daha önce alışık olduğu yemin dışında bir besin rejimi uygulanması veya tekdüze bir yemle beslenmesi ile görülür. Bundan başka bazı hastalıklara bağlı olarak görülen iştahsızlıklar da vardır. Kuşun arzu ettiği yemlerin verilmesi, çok bölmeli yemliklerde çeşitli yemler sunularak seçiminin kuşun tercihine bırakılması, iştah açıcı yeşillik ve meyvelerin verilmesi yararlıdır. İştah açma amacıyla hazırlanmış kuş şuruplarından yararlanmak mümkündür. Eğer iştahsızlık belli bir hastalığın etkisiyle ortaya çıkmış bulunuyorsa, öncelikle onun ortadan kaldırılması gerekecektir.
Halsizlik:
Kuşun son derece halsiz, güçsüz ve mecalsiz olmasıyla eski hareketliliğini, canlılığını kaybetmesiyle, ötmeye ve yeme karşı hissedilir oranda isteksiz davranmasıyla tanınır. Hastalığın ilerlemesi halinde karın derisinin rengi koyulaşır, kırmızı ve hatta giderek mor bir renk alır.
Kötü yaşama koşulları, isli dumanlı, sigara kokulu, havasız yerler, tek yanlı ve yetersiz beslenme, soğuk algınlığı ile ilişkili hastalıklarda çok uzun süren devrelerde, bu devreler içinde beslenme bozuklukları zafiyetin nedenlerinden sayılabilir.
Kuşu elverişli koşullara kavuşturma ve iyi bir beslenme sağlama alınacak başlıca önlemler arasında yer alır. Bu amaçla kuş, temiz havalı, ışık alan, rutubetten uzak, ısısı normal bir yere alınır. İştah açıcı yem ve yeşillikler, meyveler, karma yemler, kuvvet mamaları ile dengeli bir beslenme sağlanır.